List of Articles
-
Open Access Article
1 - Editor's Note
Hossein Kalbasi Ashtariتفکیک و تمایز علوم از جهت روش، هدف، موضوع و مسائل ـ‌که ازجمله موارد رئوس ثمانیه بشمار میروند‌ـ همواره مورد توجه دانشمندان دورۀ اسلامی قرار داشته، بگونه‌یی که در آغازین سده‌های هجری قمری، مجموعه‌یی از آثار ذیل عنوان طبقه‌بندی علوم به قلم آنان به رشته تحریر درآمده است؛ آث Moreتفکیک و تمایز علوم از جهت روش، هدف، موضوع و مسائل ـ‌که ازجمله موارد رئوس ثمانیه بشمار میروند‌ـ همواره مورد توجه دانشمندان دورۀ اسلامی قرار داشته، بگونه‌یی که در آغازین سده‌های هجری قمری، مجموعه‌یی از آثار ذیل عنوان طبقه‌بندی علوم به قلم آنان به رشته تحریر درآمده است؛ آثاری چون احصاء‌العلوم فارابی، کشاف اصطلاحات الفنون تهانوی و مفاتیح‌العلوم خوارزمی. این امر گذشته از آنکه نشان از تبحّر و تسلّط و حتی جامعیّت دانشمندان دورۀ آغازین تمدن اسلامی دارد، بر التفات و آگاهی آنان نسبت به مقوله‌یی که امروزه به نام روش‌شناسی (متدولوژی) علوم شهرت یافته است نیز دلالت دارد. مقصود از بیان این نکته آنست که تلقی برخی پژوهشگران، بویژه از میان گروه مستشرقان، مبنی بر اینکه دانشمندان علوم اسلامی توجه کافی به طبقه‌بندی و تفکیک و تمایز علوم از یکدیگر نداشته‌اند، با واقعیت مطابقت ندارد. شواهد و مصادیق مورد استناد آنان، نزدیک ساختن و حتی ادغام دانشهای کلام و عرفان با فلسفه است و برای نمونه، نظام فلسفی کسانی چون ملاصدرا را به کلام و حداکثر نوعی کلام عقلی تقلیل داده‌اند و نویسندگانی چون عابد الجابری، ابن‌سینا را به تداخل عرفان و فلسفه متهم ساخته و حتی از اینکه عناصر نوافلاطونی را وارد نظام فلسفی خویش گردانیده، سخت او را مورد انتقاد و نکوهش قرار میدهد. مجال آن نیست که خطای فاحش کسانی چون عابد الجابری را در اینجا تحلیل و بررسی کنیم، اما به اجمال باید گفت کسانی که با سنت فلسفی حکمای مسلمان، بویژه ابن‌سینا آشنایی حتی اولیه و مقدماتی دارند، بخوبی دریافته‌اند که شیخ‌الرئیس در جایی مانند سه نمط آخر اشارات و تنبیهات، در واقع به طراحی نوعی عرفان فلسفی و دقیقتر بگوییم، فلسفه عرفان دست زده است و اگر نگوییم برای این طراحی نمیتوان نمونه و نظیری یافت، دست‌کم باید گفت کم‌نظیر است. در مورد نظام فلسفی ملاصدرا موسوم به حکمت متعالیه نیز چنین است، مضاف بر اینکه در همان آغازین نوشته‌های ملاصدرا، تعریفی که از این نظام فلسفی عرضه شده، مبادی، روش، موضوع و غایات آن را روشن ساخته است. از اینرو، اولاً به استناد منابع و مصادر متعدد تاریخی ـ‌که در برخی پژوهشهای تاریخ علم در دنیای اسلام انعکاس یافته است‌ـ تفکیک علوم و روش‌شناسی مربوط به آن در مدار توجه دانشمندان صدر قرار داشته و این خود بر بلوغ علمی آنان نیز دلالت دارد و ثانیاً، خوانش برخی از مستشرقان از نظامهای فلسفی دورۀ اسلامی دائر بر تداخل قلمروهای دانش، محل ایراد و اشکال جدّی است. مهمتر از آن، واقعیتی است که درک دانشمندان اسلامی بطورعام و حکما و فلاسفه بطور خاص، نسبت به ماهیت علم و وحدت درونی آن بگونه‌یی بوده است که با تقیّد به کثرت علوم و مرزبندیهای معرفتی آنها، به نوعی خط اتصال میان همۀ آن قلمروها قائل بوده‌اند که فهم آن با نگرشهای سطحی تحصلّی ـ پوزیتیویستی ـ و تقلیل‌گرایانه قابل جمع نیست. زمینۀ اصلی این تلقی وحدت‌گرایانه در نوع هستی‌شناسی حکمای مسلمان و نگاه آنان به هویت جمعی کائنات بوده و هست. نتیجه آنکه، در مقام ارزیابی و داوری، روش‌شناسی علوم در میان دانشمندان مسلمان را نباید و نمیتوان از مبادی وجودشناسانه آنان تفکیک کرد. امید آنکه پژوهشگران جوان و علاقمند به حوزۀ تاریخ و روش‌شناسی علوم، در بسط و گسترش آگاهی نسل حاضر نسبت به این میراث تاریخی و البته سنجش و نقد آن نیز اهتمام ورزند. Manuscript profile -
Open Access Article
2 - World-creating Vortex: reconstructing the concept of δίνη in Empedocles’ cosmogenesis
Ebrahim Ranjbar Mahdi MonfaredIt’s always said that Empedocles in his philosophy considers the cosmos as the battlefield of opposing forces. Traditionally speaking, in his world there are two forces, namely Love and Strife, which fight against each other and time to time get the superiority. Two lin MoreIt’s always said that Empedocles in his philosophy considers the cosmos as the battlefield of opposing forces. Traditionally speaking, in his world there are two forces, namely Love and Strife, which fight against each other and time to time get the superiority. Two lines of interpreters stood in front of each other and tried to devaluate the opposing side’s opinions: Orthodox and Revisionist controversy. The first one believes to the separation of the periods in which each force sits on the throne of power and the second one considers these powers as commixing ones. By concentrating the concept of δίνη, in this paper we try to reconstruct the very logic of Empedocles poem in another way. To this end, we discuss the literary logic of the poem, examine its backgrounds and consequences while keeping eye on its mythical context as well. In the following pages we reconsider the concept of Motion in a non-Aristotelian way, a way which seems to be more convenient to Empedocles philosophy. After describing this new concept of Motion, δίνη will explain how these two forces must be commixed and by doing this we will be able to dismiss the dualistic ontological distance between Love and Strife, One and Many, and get to a more vivid picture of what Greeks thought of as cosmogenesis. Manuscript profile -
Open Access Article
3 - Historical attitude to death with emphasis on Abul Hasan Ameri's point of view
عین‌الله خادمیDeath is one of the issues that has drawn the attention of various thinkers from the past to the present, and especially the new philosophers have paid great attention to it in the discussion of the meaning of life. The main problem of this research is that what is Abul MoreDeath is one of the issues that has drawn the attention of various thinkers from the past to the present, and especially the new philosophers have paid great attention to it in the discussion of the meaning of life. The main problem of this research is that what is Abulhassan Ameri's view about death? Ameri`s main concern about death is to the sensual soul and the death of the body. He considered the sensual soul to be the link between the soul and the body and he believed that at the time of death, the sensual soul and the body disappear, but the soul does not disappear In general, he had a medical approach to the issue of death, but at the same time, he was also influenced by religious texts about death, and he did not agree with the Mu'tazila's view on death for philosophical and religious reasons.to express a deeper understanding of death, he has used analogy and word "naz" meaning abstraction. He has provided reasons for the immortality of the soul, and besides that, the word vision can also be used for a deeper understanding of death. He considered the fear of death as one of the obstacles to a deep understanding of death, and in order to face this issue more accurately, he considered it necessary to understand the reality of death, to pay attention to the pleasures as much as necessary, to care for the world of light, and to change the attitude towards death Manuscript profile -
Open Access Article
4 - فارابی و حکمت مشاء اسلامی در نخستین دانشگاههای اروپایی
Reza Mahuziفارابی، فیلسوف شهیر ایرانی، یکی از شخصیتهای محوری حکمت مشاء در قلمرو اسلامی است که گسترۀ افکار وی پس از حیاتش، از مرزهای اسلامی در سه قارۀ آسیا، اروپا و آفریقا گذر کرده و اندیشمندان و حوزه‌های علمی ادیان یهودی و مسیحی و سرزمینهای غیراسلامی را نیز تحت تأثیر قرار داد. از Moreفارابی، فیلسوف شهیر ایرانی، یکی از شخصیتهای محوری حکمت مشاء در قلمرو اسلامی است که گسترۀ افکار وی پس از حیاتش، از مرزهای اسلامی در سه قارۀ آسیا، اروپا و آفریقا گذر کرده و اندیشمندان و حوزه‌های علمی ادیان یهودی و مسیحی و سرزمینهای غیراسلامی را نیز تحت تأثیر قرار داد. از این میان، اندیشه‌های فارابی و دو شخصیت محوری دیگر این جریان، یعنی ابن‌سینا و ابن‌رشد، تأثیری انکارناپذیر بر نهادهای علمی عالی قرون سیزدهم تا پانزدهم میلادی اروپا گذاشته‌اند تا آنجا که نمیتوان بدون توجه به این نقش در هویتبخشی به دانشگاههای اولیۀ اروپایی، بویژه دانشگاه پاریس و فرایند تأسیس دانشکدۀ فلسفه در جریان نزاع دو دانشکدۀ الهیات و صناعت، خوانشی مبتنی بر واقعیت از دلایل شکل‌گیری و توسعۀ دانشگاههای اولیۀ اروپایی بدست داد. این نوشتار بکمک اسناد و گزارشهای معتبر تاریخی، این فرایند اثرگذاری را توضیح خواهد داد. همچنین این خوانش، یکی از مسیرهای انتقال فرهنگ و اندیشۀ فلسفی مسلمانها به کشورهای اروپایی و نحوۀ شکل‌گیری نهاد دانشگاه در آن دوران را بصورت انضمامی بتصویر میکشد. Manuscript profile -
Open Access Article
5 - Historical investigation of Muslim philosophers' tendency towards Aristotle's and Plato's definitions of time
SEED MOHAMMAD MOUSAVI Mohammad amin AfzalzadehTime has always been a debate among philosophers, and philosophers have mentioned different definitions for it, and in many of these definitions, the concept of movement has been used to define time. Because; Movement and time are two truths very close to each other. Ac MoreTime has always been a debate among philosophers, and philosophers have mentioned different definitions for it, and in many of these definitions, the concept of movement has been used to define time. Because; Movement and time are two truths very close to each other. According to Aristotle, time is different from movement, but despite this, there is a two-way relationship between time and movement, on the one hand, time is existentially dependent on movement, and on the other hand, time gives movement value. Accordingly, Aristotle defined time as the number of movement in terms of progress and delay, which do not add up together. But in contrast,His teacher, Plato, defined time as a substance that is equal to the self and independent from the essence, which is a detailed form of the eternal world or the same world. Philosophers after Plato and Aristotle have usually been inclined towards one of these two definitions and have rejected the mastery of the opposite definition. Some Muslim philosophers, such as Ibn Rushd, Ibn Sina, and Suhrwardi, have tended to Aristotle's definition of time; Of course, this does not mean that these philosophers' ideas about time are fully compatible with Aristotle's theory. On the other hand, some thinkers such as Zakariya Razi and Fakhreddin Razi are inclined to Plato's definition of time, or others like Abul Barakat Baghdadi presented a new definition of time. And they have doubted the Aristotelian definition of time. The supporters of Aristotle's definition have tried to answer the problems. Manuscript profile -
Open Access Article
6 - درآمدی بر صورتبندی اخلاق سیاسی در تاریخ فلسفۀ چین (با تأکید بر چین باستان)
Ali AqajaniThe history of thought in China has always had moral and political roots since its inception and then its evolution. The dependence of the value and credibility of the state and sovereignty on its moral dignity is a common feature among all Chinese political philosopher MoreThe history of thought in China has always had moral and political roots since its inception and then its evolution. The dependence of the value and credibility of the state and sovereignty on its moral dignity is a common feature among all Chinese political philosophers, despite all their theoretical differences. They were trying to achieve moral principles in this way so that they could bind the Chinese to harmonize with an ideal government. Based on this, by acknowledging the linguistic and semantic ambiguity and the different opinions of experts, the present article deals with the nature of political ethics and its relationship with the state in Chinese political philosophy (with an emphasis on ancient China) with a comparative method and proceeds with this hypothesis. that despite the general and common views, there are different approaches about what and how political ethics is and its relationship with the government institution and its moral-political duties and powers. The difference between the approaches can be traced on the one hand in ontology, epistemology and anthropology, and on the other hand, in the relationship between ethics and politics, the nature of the state, the legitimacy of the state and the duties of the state. For example, in the matter of the nature of the state, Lao Tzu, Yang Tzu and Tsung Tzu, who are Taoists, criticize the institution of the state and consider it as a kind of unnecessary evil that has no effect other than adding to the complexity and deterioration of the situation; Therefore, they voted for a minimal government and the absence of a centralized and dominant power, and prescribed the political harmony of humans with decentralized nature. On the other hand, Confucius, Mencius, Tong Chong Shu, Han Fei Tzu, and Cho Hsi consider the government as a necessary good and assign maximum moral-political duties to it. Manuscript profile -
Open Access Article
7 - Explaining the historical metamorphosis of the Platonic-Aristotelian doctrine of friendship and love in the thought of Farabi and Tusi [in the field of human relations]
Fereshteh Abolhassani NiarakiThe problem of the present thesis is "Description and explanation of the historical development of the Platonic-Aristotelian doctrine of friendship (love) in the thought of Farabi and Tusi". The research method is a historical study that, in addition to description, als MoreThe problem of the present thesis is "Description and explanation of the historical development of the Platonic-Aristotelian doctrine of friendship (love) in the thought of Farabi and Tusi". The research method is a historical study that, in addition to description, also deals with the why of this development. Friendship was theorized in Aristotle's opinions in Nicomachus, in which traces of Platonic teachings can be detected, and in the philosophy of the Islamic period, it underwent a metamorphosis in some ways: [1] in terms of the variety of popular (and the highest popular ), [2] in terms of scope (individualistic or socialistic), [3] in terms of selfishness or altruism. In terms of popular diversity, it has reached from friendship with virtue to love for the Wise (God), and in terms of scope, we are witnessing a change in the discourse from social political friendship to love as a kind of inner trait that has individual and social effects and from selfishness and Altruism has passed and according to the rule of Sankhit, it has reached the love of Him (God). Being influenced by Plotinus, as well as the role of religion, culture, mysticism and mediators such as Ibn Sina's opinions, works of Ibn Maskawayh and Sheikh Ashraq are important in explaining this metamorphosis. The special philosophical and theological foundations of Farabi and Tusi, as well as some of their moral opinions, are the most important factors for explaining the reason for this metamorphosis. Manuscript profile -
Open Access Article
8 - مطالعۀ تطبیقی مسئلۀ شر از دیدگاه فلوطین و ابن‌سینا (با تأکید بر وجه تاریخی آن)
Mahmoud Saidiپژوهش حاضر به بررسی تطبیقی دیدگاه فلوطین و ابن‌سینا در مورد مسئلۀ شر میپردازد. برغم تفاوتهای موجود در اندیشۀ این‌دو فیلسوف، اشتراکات زیادی نیز بین آنها دیده میشود و میتوان گفت ابن‌سینا در پاسخ به مسئلۀ شر متأثر از فلوطین است. بدیهی‌بودن وجود شرور، انحصار تحقق شرور در عا Moreپژوهش حاضر به بررسی تطبیقی دیدگاه فلوطین و ابن‌سینا در مورد مسئلۀ شر میپردازد. برغم تفاوتهای موجود در اندیشۀ این‌دو فیلسوف، اشتراکات زیادی نیز بین آنها دیده میشود و میتوان گفت ابن‌سینا در پاسخ به مسئلۀ شر متأثر از فلوطین است. بدیهی‌بودن وجود شرور، انحصار تحقق شرور در عالم ماده و عدم تحقق آنها در عالم مجردات، عدمی و غیروجودی بودن شرور و خیربودن هستی همۀ موجودات با نگرش کلی به عالم، از اشتراکات دیدگاههای این‌دو فیلسوف در این حوزه است. اما اختلافاتی نیز میان دیدگاه این‌دو وجود دارد. ابن‌سینا بر خلاف فلوطین، ماده را شر بالذات و عدمی نمیداند، بلکه ماده از نظر او شر اضافی و قیاسی بوده و امری وجودی است. فلوطین نسبت میان خیر و شر را از نوع تضاد میداند، ولی از نظر ابن‌سینا این‌دو، نسبت عدم و ملکه با یکدیگر دارند. دیگر اینکه، از نظر فلوطین ماده یا همان شر بالذات، از روح جزئی ایجاد میشود اما طبق نظر ابن‌سینا، امکان ذاتی عقل فعال، سبب صدور ماده و وجوب غیری آن، سبب صدور صورت میگردد که در برخی موارد شر بر آن عارض میگردد. Manuscript profile