Mulla Rajabali and Mulla Sadra’s Approach to Uthulujia
Subject Areas : Geneology of philosophical schools and Ideas
Ali
Karbasizadeh Isfahani
1
(دانشگاه اصفهان)
Faride
Koohrang Beheshti
2
Abstract :
Uthulujia by Plotinus, which had been mistakenly attributed to Aristotle for many years, has influenced all Muslim philosophers, including Mulla Rajabali Tabrizi and Mulla Sadra. Although both philosophers were contemporary with each other, followed the School of Isfahan, dealt with similar problems, and resorted to Uthulujia in order to confirm their own ideas and theories, they led two completely different philosophical trends in the history of philosophy and, in fact, stood against each other. Mulla Rajabali’s great attachment to Kalami issues persuaded him to believe that accepting the univocality of the Necessary Being and the possible beings and attributing different adjectives and qualities to the divine essence is far from God’s incomparability to other things and against Qur’anic verses and traditions. However, Mulla Sadra, in spite of his interest in Kalami and gnostic issues, believed that such problems could be solved in the light of his theory of the gradation of existence. Nevertheless, the noteworthy point is how is it possible for two philosophers with opposing ideas regarding different problems to have benefitted and quoted from the same book! Although the influence of Uthulujia over the philosophical and ideological principles of these two philosophers is undeniable, it seems that, since both believed that this book was written by Aristotle, whom both considered to be a divine philosopher, they tried to refer to this book in order to confirm their ideas and prove their validity. Thus each looked at Uthulujia from his own point of view and perceived its content based on his own ideas. Wherever they saw it consistent with their own principles, they quoted the related statements in order to confirm their ideas, and wherever they saw its content inconsistent with their views, they ignored it or tried to justify the case.
آشتیانی، سیدجلاالدین، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1363. #
احمدی، سیدحسن؛ عباسی حسین‌آبادی، حسن، «سرگذشت اثولوجیا»، آینه معرفت، ش14، 1378. #
الحمصی، ابن‌ناعمه، اثولوجیا، ترجمه حسن ملکشاهی، تهران، انتشارات سروش، 1378. #
الفاخوری، حنا، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، محمد آیتی، تهران، کتاب زمان، 1385. #
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران، نشر طرح نو، ج2، 1377. #
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، اسماء و صفات حق، تهران، انتشارات اهل قلم، 1375. #
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1366. #
امامی جمعه، سیدمهدی، «بررسی تحلیلی دوره فلسفی اصفهان و دو مکتب فلسفی آن»، خردنامه صدرا، ش37، 1383. #
پورجوادی، نصرالله، درآمدی بر فلسفه افلوطین، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1385. #
تبریزی، ملارجبعلی، الاصل الاصیل، تهران، سلسله انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1386. #
جوادی آملی، عبدالله، شرح حکمت متعالیه، بخش یکم از ج6، تهران، الزهرا (س)، 1386. #
دانشنامه جهان اسلام، «ملارجبعلی تبریزی»، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج6، 1380. #
دایرةالمعارف تشیع، «ملارجبعلی تبریزی»، ج4، 1373. #
دکرشنتزو، لوچانو، فیلسوفان بزرگ یونان باستان، ترجمه عباس باقری، تهران، نشر نی، 1377. #
رحیمیان، سعید، فیض و فاعلیت وجودی از فلوطین تا صدرالمتألهین، قم، بوستان کتاب قم، 1381. #
شریف، میان محمد، تاریخ فلسفه در اسلام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ج2، 1370. #
طاهری، سیدصدرالدین؛ مروی‌نام، محسن، «علل و انگیزه‌های دینی ملارجبعلی تبریزی و قاضی سعید قمی در انکار اصالت وجود صدرایی»، نامه حکمت، س5، ش2، 1386. #
فلوطین، دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی، 1366. #
قمی، قاضی سعید، كلید بهشت، تهران، انتشارات الزهرا، 1362. #
كاپلستون، فردریك، تاریخ فلسفه، ترجمه سیدجلال‌الدین مجتبوی، تهران، شركت انتشارات علمی و فرهنگی، ج1، 1386. #
كدیور، محسن؛ خوشدل روحانی، مریم، «نقش اصالت و تشكیك وجود در نظریه حركت جوهری»، نشریه دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ش119، 1385. #
کرباسی‌زاده اصفهانی، علی، «فاضل سراب و رویارویی مدرسه ملارجبعلی تبریزی با مدرسه ملاصدرا»، مجموعه مقالات همایش فاضل سراب و اصفهان عصر وی، اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1382. #
کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، انتشارات کویر، 1373. #
کربن، هانری، فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، انتشارات توس، 1369. #
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة، تصحیح و تحقیق غلامرضا اعوانی؛ باشراف و مقدمه استاد سیدمحمد خامنه‌ای، ، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ج1، چ1، 1383. #
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة، ج6، تصحیح، تحقیق و مقدمه احمد احمدی؛ باشراف استاد سیدمحمد خامنه‌ای، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ج6، چ1،1381. #
ملاصدرا، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح، تحقیق و مقدمه سیدمصطفی محقق‌داماد؛ باشراف استاد سیدمحمد خامنه‌ای، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ج1، 1382. #
ملاصدرا، المبدأ و المعاد فی الحکمة المتعالیة، تصحیح، تحقیق و مقدمه محمد ذبیحی؛ باشراف استاد سیدمحمد خامنه‌ای، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ج1، چ1،1381. #
ملاصدرا، الاسفار، ترجمه محمد خواجوی، تهران، انتشارات مولی، ج1/1، 1380. #
ملاصدرا، الاسفار الاربعة، ترجمه محمد خواجوی، تهران، انتشارات مولی، ج1/3، 1379. #
ملاصدرا، مبدأ و معاد، ترجمه احمد بن محمد الحسینی اردکانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1362. #
ملاصدرا، الشواهد الربوبیه، ترجمه جواد مصلح، تهران، انتشارات سروش، 1366. #
ملایری، موسی، «بررسی و نقد چهار رویكرد در الهیات سلبی»، فصلنامه علمی پژوهشی اندیشه نوین دینی، س5، ش17، 1388. #