امکان اصالت وجودي بودن فلسفه توماس آکوئيني (بر پايه فلسفه ملاصدرا)
محورهای موضوعی : پیوند اندیشۀ فیلسوفان و مکاتب فلسفی با زمانه و شرایط اجتماعی و فکری
علي ارشد رياحي
1
*
,
سميه ملکي
2
1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
کلید واژه: وجود موجود ماهيت اصالت وجود,
چکیده مقاله :
جايگاه نظام فلسفي توماس آکوئيناس در ميان فلاسفة مسيحي و ملاصدرا در ميان فلاسفه اسلامي غيرقابل انکار است. آنچه براي هر دوي آنها در مرتبة اول اهميت قرار دارد، وجود است. اما اکثر فلاسفه غربي قبل از توماس و برخي از فلاسفه اسلامي قبل از ملاصدرا ماهيت‌گرا بوده‌اند. توماس تفوّق فعل وجود را بر ذات کاملاً درک کرد و ملاصدرا نيز اصالت را از آن وجود دانسته است. نوشتار حاضر سعي بر آن دارد که به بررسي امکان اصالت وجودي بودن فلسفه توماس آکوئيني بر پايه فلسفه ملاصدرا بپردازد و اين مسئله را بررسي نمايد که آيا همانطور که اتين ژيلسون و ديگر مفسرين مشهور توماس آکوئيني عنوان ميکنند، ميتوان توماس را «اصالت وجودي» ناميد. در اهميت پرداختن به اين مسئله بايد گفت که توماس آکوئيني در غرب امروز پرطرفدارترين متفکر بشمار ميرود؛ آنهم در غربي که هميشه شاهد ظهور فلسفه‌هاي نو ميباشد. بنابرين، بررسي اين مسئله که آيا يکي از مهمترين تفاسير از اين متفکر نادرست است، شايد بر اهميت موضوع مورد تحقيق بيفزايد. به اين منظور به روش کتابخانه‌يي و با توجه به تفسير و تحليل محتوا آثار دو فيلسوف مذکور بررسي شده و اين نتيجه بدست آمده است که توماس چيزي جز زيادت وجود بر ماهيت که در آثار ابن‌سينا نيز مطرح است را عنوان نکرده است و در مقايسه با ملاصدرا نميتوان او را «اصالت وجودي» دانست.
Thomas Aquinas’s system of philosophy is of such undeniable significance to Christian philosophers as is Mulla Sadra’s to Islamic philosophers. What is of prime importance to both of them is the notion of existence, while most western philosophers preceding Aquinas and some of the Islamic philosophers before Mulla Sadra believed in quiddity. Aquinas completely acknowledged the priority of the act of existence to essence, and Mulla Sadra, too, advocated the principiality of existence. In this paper, the authors have tried to explore the possibility of Thomas Aquinas’ belief in the principiality of existence based on Mulla Sadra’s philosophy. They also inquire whether, as claimed by Étienne Gilson and other well-known commentators of Aquinas’ works and ideas, one can consider him to be an advocate of the principiality of existence. This problem is of great significance because, today, Aquinas is a thinker with the greatest number of supporters in the West, where we are witnessing the emergence of new schools of philosophy at all times. Therefore, the study of whether one of the most important interpretations of this thinker’s theories is false might increase the significance of the topic of this research. In doing so, following the library method and given the interpretations and analyses of the contents of the works of these two philosophers, the authors conclude that Aquinas has discussed nothing but the addition of existence to quiddity, which has also been propounded in Ibn Sina’s works. Therefore, he cannot be considered to be a supporter of the principiality of existence in comparison to Mulla Sadra.
آکوئيني، قديس توماس، در باب هستي و ذات، ترجمة فروزان راسخي، تهران، مؤسسه نگاه معاصر، 1381.#
آشتياني، سيد جلال‌الدين، شرح مقدمه قيصري بر فصوص الحکم، قم، بوستان کتاب قم، چ5، 1380.#
ايلخاني، محمد، تاريخ فلسفه در قرون وسطي و رنسانس، سازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انساني دانشگاهها (سمت)، 1386.#
ايلخاني، محمد، «دين و فلسفه در غرب مسيحي از ابتدا تا دوره اصلاح ديني»، فصلنامه هفت آسمان، ش15، 1381.#
الخضيري، زينب محمود، اثر ابن رشد في فلسفه العصور الوسطي، قاهره، دارالثقافه، 1993م. #
براون، کالين، فلسفه و ايمان مسيحي، ترجمه طاطه‌وس ميکائيليان، تهران، انتشارات علمي فرهنگي، 1375.#
ترانوي، کنوت، توماس آکوئيناس، ترجمه خشايار ديهمي، تهران، نشر کوچک، 1377.#
توماس، هنري، بزرگان فلسفه، ترجمه فريدون بدره‌اي، تهران، انتشارات علمي فرهنگي، چ3، بي‌تا.#
دالکورت، جرارد، توماس و توميسم، ترجمه محمد بقايي، تهران، انتشارات اقبال، 1383.#
ژيلسون، اتين، هستي در انديشة فيلسوفان، ترجمة سيدحميد طالب‌زاده، تهران، انتشارات حکمت، 1385.#
ژيلسون، اتين، روح فلسفة قرون وسطي، ترجمة عليمراد داوودي، شرکت انتشارات علمي و فرهنگي، 1366.#
کني، آنتوني، آکويناس، ترجمه حسن موقفي و فاطمه زيبا کلام، دانشگاه هرمزگان، 1377. #
ملاصدرا، الاسفارالاربعة، ترجمه محمد خواجوي، تهران، انتشارات مولي، 4ج، 1378.#
ملاصدرا، الشواهدالربوبيه، ترجمه جواد مصلح، تهران، انتشارات سروش، 1366.#
مهدوي، يحيي، نگاهي پديدارشناسي و فلسفه‌هاي هست بودن، تهران انتشارات خوارزمي، 1372.#
16. ملکيان، مصطفي، تاريخ فلسفه در غرب، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، نشر پژوهشکده، 1379. #
Aquinas, Thomas, Summa Theologyca, translated by Fathers of the Enghish Dominican Province, Benziger Brothers New york, 1947.#
Aquinas, Thomas, (1983), On Being and Essence, translated with an introduction and notes by Armand Maurer,(1982) The Pontifical Institute of Medieval Studies.#
Aquinas, Thomas, Commentary on Aristotles Metaphisics, translated & introduction by John Rowan, indi, 1995.#
Aquinas, Thomas, Summa Theologicae,trans. by Fathers of English Dominican Province, revised by Daniel J. Sullivan in Britannica Book Stories (19-20), New York, 1952.#
Armand A Maurer, Medieval Philosophy, Pontifical Institute of Medieval Studies, 1982.#
F. C. Copeleston, Aquinas, London, Penguin, 1982.#
Goichon, [Ibin Sina] in The Encyclopedia of Islam, new edition, Leiden-London, 1986.#
Gilson, Etienne, The Christian Philosophy of St.Thomas Aquinas, Indiana, 1994.#
Gilson, Etienne, Being and Some Philosophers, and Edition, pontifical Institute of medieval studies, Toronto, Canada, 1949.#
Gilson, Etienne, The Cristian Philosophy of St. Thomas Aquinas, New York, Robinson, House, 1956.#
Wippel, John F., The Latin Avicenna as a Source for Thomas Aquinas Metaphysics, British Library,www.bl.uk, 2000.#
Kretzman, Norman, Aquinas, Cambridge University Press, 1944.#
Kenny, Anthony, Aquinas on Being, New York, 2002.#
Heidegger, Martin, Being & Time, Translaled by John Maquarri & Edward Robinson, Harper & Row, 1962.#
Vernanj, Bourk, The Encyclopedia of Philosophy, Paul, Edwards, (ed.) vol. 7-8.#