نگاهی به یک قرن ترجمة متون فلسفی در ایران (کتابشناسی فيلسوفان مغرب‌زمین از پیش از میلاد تا پايان قرن نوزدهم)
محورهای موضوعی : تعامل اندیشه‌ها، اثرگذاری اندیشه‌های فلیسوفان بر جامعه و تفکر پس از خودسعید انواری 1 * , مریم مهدوی مزده 2
1 - دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 - دانش آموختۀ کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
کلید واژه: تاریخ فلسفه کتابشناسی فلسفة غرب فلسفة غرب آثار کلاسیک ترجمه,
چکیده مقاله :
در قرن گذشته (1300ـ1399 شمسی) شاهد نهضت دوم ترجمة آثار فلسفی غرب در ایران بودیم. در این کتابشناسی فهرستی از آثار اصلی چهل تن از فلاسفة معروف مغرب‌زمین از پیش از میلاد تا قرن نوزدهم، که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند معرفی شده است. مترجمانی که آثار فلاسفة کلاسیک را به فارسی ترجمه کرده‌اند، گاه علاقمند و متمرکز بر یک فیلسوف خاص شده‌اند و بصورت تخصصی به ترجمة آثار وی پرداخته‌اند؛ بعنوان مثال، منوچهر بزرگمهر به آثار بارکلی؛ محمدحسن لطفی به آثار افلاطون و فلوطین؛ داریوش آشوری به آثار نیچه؛ زیبا جبلی به آثار مارکس و منوچهر صانعی دره‌بیدی به آثار کانت توجه نشان داده‌اند. آثار تعدادی از فلاسفه نیز چندین بار ترجمه شده‌اند؛ در این میان کتاب چنین گفت زرتشت با چهارده ترجمة مجدد، بیشترین آمار را بخود اختصاص داده است. در مواردی نیز هیچ کتابی از برخی از فیلسوفان معروف مغرب‌زمین مانند: مالبرانش، اسکوتوس، بوناونتورا و اوکام، به فارسی ترجمه نشده است. در این کتابشناسی، آثار فلاسفة زیر معرفی شده‌اند: آکویناس، آگوستین، آنسلم، اپیکتتوس، اپیکور، ارسطو، اسپنسر، اسپینوزا، افلاطون، افلوطین، انگلس، اورلیوس، بارکلی، بیکن، پاسکال، پیش سقراطیان، دکارت، روسو، سنکا، شلایرماخر، شلینگ، شوپنهاور، شیلر، فوئرباخ، فیشته، کانت، کنت، کیرکگور، لاک، لایب نیتس، لوکرتیوس، مارکس، ماکیاولی، منتسکیو، مور، میل، نیچه، هابز، هگل و هیوم.
During the last century, we have witnessed the second movement of the translation of Western philosophical works in Iran. This bibliography provides a list of the works of 40 famous philosophers of the West from before Christ until the 19th century which have been translated into Persian. The translators who have rendered classic works of philosophy into Persian have sometimes focused on a specific philosopher and have specialized in the translation of his works. For example, Manouchehr Bozorgmehr has mainly been interested in George Berkeley, Mohammad Hassan Lotfi in Plato and Plotinus, Daryush Ashuri in Friedrich Nietzsche, Ziba Jebelli in Marx, and Manuchehr Sanei in Kant. The works of some philosophers have also been translated several times; for example, the book of Thus spoke Zarathustra: A Book for all and None holds the record with 14 different translations. In certain cases, none of the books of some famous Western philosophers, such as Nicolas Malebranche, Dans Scotus, Bonaventure, and William of Ockham, has been translated into Persian. In this bibliography, the authors have introduced the works of the following philosophers: Thomas Aquinas, Augustino of Hippo, Anselm of Canterbury, Epictetus, Epicure, Aristotle, Herbert Spencer, Baruch Spinoza, Plato, Plotinus, Friedrich Engles, Marcus Aurelius, George Berkeley, Francis Bacon, Blaise Pascal, Pre-Socratic Philosophers, Descartes, Jean Jacque Rousseau, Lucius Annaeus Seneca, Friedrich Schleiermacher, Friedrich Wilhelm Joseph Schelling, Arthur Schopenhauer, Friedrich von Schiller, Ludwig Feuerbach, Johan Gottlieb Fichte, Kant, Auguste Comte, Soren Kierkegaard, John Locke, Gottfried Wilhelm Leibniz, Lucretius, Marx Niccolo Machiavelli, Montesquieu, George Edward Moore, John Stuart Mill, Friedrich Wilhelm Nietzsche, Thomas Hobbes, George Wilhelm Friedrich Hegel, and David Hume.
1. سایت پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه‌های ایران (lib.ir)
2. سایت خانه کتاب و ادبیات ایران (ketab.ir)
3. سایت شبکه جامع کتاب گیسوم (gisoom.com)
4. سایت کتابخانه مجلس (ical.ir)
5. سایت کتابخانة ملی ایران (nlai.ir)
6. مأخذشناسی فلسفه غرب (معرفی توصیفی منابع فارسی–کتاب، مقاله و پایان‌نامه تا 1380)، حسینعلی رحمتی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385.
7. مأخذشناسی فلسفه غرب، جلد دوم (معرفی توصیفی منابع فارسی–کتاب، مقاله و پایان‌نامه از 1381 تا 1385)، حسینعلی رحمتی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1395.