بازخواني حکمت اشراق سهروردي در پرتو الگوي فلسفي پي يرآدو ؛ فلسفه بمثابه روش زندگي
محورهای موضوعی : ریشه‌شناسی مکاتب و آراء فلسفی در ادوار قدیم و جدیداميرعباس عليزماني 1 * , زهرا رستاخيز قصرالدشتي 2
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده مقاله :
پي يرآدو (2010ـ1922.م) فيلسوف فرانسوي معاصر، با عرضه الگوي فلسفي ـ فلسفه بمثابة روش زندگي ـ که حاصل سالها پژوهش او در زمينة فلسفة باستان است، پويايي و حيات حقيقي فلسفه را در زندگي روزمرة فيلسوف نشان ميدهد. در اين پژوهش سعي بر آن است که با بکارگيري اين الگو به تحليل و بازخواني مکتب اشراق سهروردي بپردازيم. به اين منظور، علاوه بر معرفي الگوي فلسفي ـ فلسفه بمثابة روش زندگي ـ به توضيح مؤلفه‌هاي مهم آن از جمله: گفتار فلسفي تمرينات معنوي و جايگاه آن در بررسي مکاتب فلسفي ارشاد معنوي ميپردازيم. پس از آشنايي با الگوي فلسفه بمثابة روش زندگي در بخش دوم نوشتار حاضر به تحليل و بازخواني حکمت اشراق در قالب اين الگوي فلسفي ميپردازيم. به اين منظور، ابتدا به طرح مسائل اساسي مکتب اشراق همچون نور و سلسله مراتب انوار، نفس و اهميت آن در مکتب اشراق، عالم مثال و ضرورت آن، معرفت‌شناسي و هستي‌شناسي در مکتب اشراق، خواهيم پرداخت. بيان مسائل و موضوعات بنيادين در مکتب اشراق سبب ميشود تا با توجه به اين الگوي فلسفي بتوانيم روش زندگي مکتب اشراق را مشخص کنيم و سپس عناصر و ويژگيهاي اين روش زندگي را با توجه به الگوي فلسفه بمثابة روش زندگي نشان ميدهيم. از آنجا که مکتب اشراق سهروردي پيوندي عميق با عرفان و سير و سلوک معنوي دارد، شناخت و درک آن فلسفي و نشان دادن انسجام ساختاري آن در بيان مسائل مختلف فلسفي با دشواري همراه است. الگوي فلسفه بمثابة روش زندگي با ارائة راهکارهايي محقق را قادر ميسازد تا درک يکپارچه و جامع خويش از مسائل و موضوعات مطرح شده در اين مکتب فلسفي ـ عرفاني را بخوبي و در ساية يافتن روش زندگي منتخب از سوي اين مکتب نشان دهد.
Pierre Hadot (1922-2010), the contemporary French philosopher showed the dynamism and true life of philosophy in philosophers’ everyday life through presenting a philosophical model, called Philosophy as a Way of Life, which is the product of his several years of research in the field of ancient philosophy. In this paper, the writers have tried to analyze and interpret Suhrawardi’s Illuminationist philosophy based on this model. Accordingly, in the first part, in addition to introducing the mentioned model, they explain its important elements such as the philosophical language of spiritual practice and its place in studying philosophical schools pursuing spiritual guidance. The second part provides an analysis and interpretation of the Illuminationist philosophy in the framework of this model. Therefore, it initially propounds the basic principles of Suhrawardi’s school regarding light, the hierarchy of lights, the soul and its significance, the world of Ideas and its necessity, epistemology, and ontology. Discussing the fundamental principles of Illuminationist philosophy helps to specify the way of life and its elements and features in this school in relation to the philosophical model of “Philosophy as a Way of Life”. Since Suhrawardi’s Illuminationist philosophy bears a tight unity with gnosis and spiritual wayfaring, it is difficult to perceive it philosophically and to demonstrate its structural coherence in explaining various philosophical problems. Through presenting certain strategies, Hadot’s model enables researchers to develop a coherent and comprehensive perception of the problems propounded in this philosophical-gnostic school and the way of life it advocates.
ابراهيمي ديناني، غلامحسين، شعاع انديشه و شهود در فلسفه سهروردي، تهران، انتشارات حکمت، 1393. #
امين رضوي، مهدي، سهروردي و مکتب اشراق، تهران، نشر مرکز، 1391. #
توبساوم، مارتا، ارسطو، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران، نشر طرح نو، 1374. #
حسيني، مالک، حکمت، تهران، انتشارات هرمس، 1388. #
سهروردي، شهاب‌الدين، آواز پر جبرئيل، تهران، انتشارات مولي، 1390. #
سهروردي، شهاب‌الدين، انواريه (ترجمه و شرح حکمة الاشراق)، ترجمه محمد شريف نظام‌الدين احمد بن الهروي، تهران، انتشارات اميرکبير، 1358. #
سهروردي، شهاب‌الدين، کلمة التصوف (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، الالواح العماديه (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، التلويحات (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، الحکمة الاشراق، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1391. #
سهروردي، شهاب‌الدين، اللّمعات (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، المشارع و المطارحات (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، حکمة الاشراق (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، عقل سرخ، تهران، انتشارات مولي، 1393. #
سهروردي، شهاب‌الدين، في اعتقاد الحکماء (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، قصه الغربه الغربيه (مجموعه مصنفات شيخ اشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ج 1، 1380. #
سهروردي، شهاب‌الدين، مصنفات شيخ اشراق در حکمت الهي، تهران، انستيتو ايران و فرانسه، 1952 ـ 1331. #
سهروردي، شهاب‌الدين، مونس العشاق، تهران، انتشارات مولي، 1393. #
شيرازي، قطب‌الدين، مقدمه شرح حکمت الاشراق سهروردي، ترجمه محمد خواجوي، تهران، انتشارات مولي، 1391. #
فدايي مهرباني، مهدي، ايستادن در آن سوي مرگ، تهران، نشر ني، 1391. #
فروغي، محمدعلي، حکمت سقراط، تهران، انتشارات فرهنگ ايران، 1316. #
کاپلستون، چارلز، تاريخ فلسفه ج1، ترجمه سيدجلال‌الدين مجتبوي، تهران، شرکت انتشارات علمي و فرهنگي، 1388. #
ليمن، اليور؛ نصر، حسين، تاريخ فلسفه اسلامي، تهران، انتشارات حكمت، ج2، 1386. #
Hadot, Pierre, Philosophy as a Way of Life, trans. Michael Chase, Wiley-Blackwell, 1995. #
Hadot, Pierre, What is Ancient Philosophy?, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, 2004. #
Hadot, Pierre, The Present Alone is Our Happiness, second edition, trans. Marc Djaballah and Michael Chase, Standford University Press, Stanford, Callifornia, 2011. #
Hadot, Pierre, The Veil of Isis, trans. Michael Chase, The Belknap Press of Harvard University Press, London, England, 2006. #
Hadot, Pierre, Plotinus: The Simplicity of Vision, trans. Michael Chase, University of Chicago Press, Chicago, 1998. #
Mckeon, Richard, Introduction to Aristotle, The University of Chicago Press, Chicago and London, 1973. #
Clark, R.L., Aristotles Man, Clarendon Press, Oxford, 1975. #
Kenny, Anthony, The Aristotelian Ethics, Clarendon Press, Oxford, 1978. #
Vlastos, Gregory, The Philosophy of Socrates (A Collection of Critical Essay), New York, Library of Congress, 1971. #
Guthrie, W.K.C., Socrates, The Cambridge University Press, 1971. #